Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013

Η συνάντηση με τον Αύγουστο Κορτώ

Σε μια συνάντηση της Λέσχης το φθινόπωρο, Οκτώβρης ήτανε θαρρώ τα μέλη της με μια φωνή συμφώνησαν να φέρουνε τον Αύγουστο Κορτώ - Στην Κω. Και μάνι-μάνι τις ετοιμασίες πιάσανε, ξεκινώντας με το Κατερινιώ Το τελευταίο μαθές βιβλίο του, το βιογραφικό για τη ζωή της μαμάς του Που αν και πολλά πέρασε κι άντεξε πολλά μ' αγάπη απλόχερη μεγάλωσε τον μικρό Κορτώ.
Πολλά τα θέματα, πολλές οι συγκινήσεις στο βιβλίο αυτό μεγάλη συζήτηση πάλι άναψε, ανάμεσα στα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης Κω (και πώς δεν πιάστηκαν στα χέρια, απορώ) για το εξώφυλλο που ήταν γλυκό, τη γλώσσα την εντυπωσιακή, αλλά και τα θέματα που θίγει τα χίλια εκατό. Είναι σκέτη βιογραφία ή και λίγο μυθοπλαστικό; Και πώς το Κορτόπουλο είναι τόσο τολμηρό και τα προσωπικά του βγάζει στη φορά με θάρρος θαυμαστό; “Είναι γιατί το ήθελα, φαίνεται καιρό αλλά και άλλους να βοηθήσω προσπαθώ” μας έλυσε την απορία ο Αύγουστος τούτον το Δεκέμβρη στην Κω.
Πέρασαν οι μέρες, όλα κανονίστηκαν για τον ερχομό -το Ζero ανέλαβε φιλοξενία αλλά και καφέ λαχταριστό- ήρθε το Σάββατο το πολυ-ποθητό και όλοι φίλοι και γνωστοί καθίσανε γύρω από τον Κορτώ. Απάντησε σε όσα τον ρωτήσαμε χωρίς κανέναν δισταγμό κι άφησε όλους άφωνους με τον τρόπο του τον ξεχωριστό. Για τη μαμά Κατερίνα, το σόι το παλαβό για τα δικά του πάθη και το Κουτάβι του το μοναδικό.
Κι όταν η ώρα πέρασε και οι φίλοι άρχισαν να φεύγουν με χαμόγελο φανερό σ' όλων τα βιβλία έγραψε αφιέρωση με το μαρκαδοράκι του το μαύρο που είχε φέρει ειδικά για το σκοπό αυτό.


Η ιδέα να καλέσουμε τον Αύγουστο Κορτώ “έπεσε” σε μια συνάντηση της Λέσχης μας τον Οκτώβρη του 2013. Είχαν προηγηθεί αφενός η ανάγνωση του Αυτοκτονώντας Ασύστολα, την άνοιξη του ίδιου χρόνου, αφετέρου η πρόταση του Zero Cafe-Bar να αναλάβει την εκδήλωση αλλά και να τη φιλοξενήσει στο χώρο του. Η ιδέα έγινε ομόφωνα δεκτή και αρχίσαμε αμέσως τις ετοιμασίες.
Όπως κάθε φορά, όταν καλούμε κάποιον συγγραφέα προσπαθούμε να διαβάσουμε όσο περισσότερα βιβλία του μπορούμε στο διάστημα που μεσολαβεί ως τον ερχομό του, ώστε να αποκτήσουμε μια όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένη άποψη για το έργο του, να μιλήσουμε για τις εντυπώσεις μας και να συγκεντρώσουμε τις ερωτήσεις που θα του απευθύνουμε. Αυτή τη φορά είχαμε μπροστά μας δύο περίπου μήνες και χωρίσαμε την προετοιμασία μας σε δύο φάσεις: στην πρώτη, θα διαβάζαμε όλοι Το Βιβλίο της Κατερίνας, το πιο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο του. Στη δεύτερη θα διάβαζε ο καθένας ένα-δύο ακόμα έργα του Κορτώ και θα συζητούσαμε τα κυριότερα σημεία τους.

Στην πρώτη μας συνάντηση διαπιστώσαμε ότι σε όλους άρεσε Το Βιβλίο της Κατερίνας. Αρχίζοντας από το εξώφυλλο (έχουμε μια ιστορία και μια ιδιαίτερη προτίμηση ως Λέσχη στη συζήτηση εξωφύλλων) μας άρεσε πολύ η επιλογή της παιδικής φωτογραφίας της μητέρας του, η μόνη όπως ο ίδιος έχει πει, όπου γελάει. Μιλήσαμε ακόμη για τη διεισδυτικότητα της ματιάς του στα γεγονότα αλλά και για τα πολλά σημαντικά θέματα που θίγει το βιβλίο, μεταξύ αυτών για τη σχέση μάνας και παιδιού-συγγραφέα, την ψυχική νόσο, την ομοφυλοφιλία, την εβραϊκή ταυτότητα. Συμφωνήσαμε σχεδόν όλοι πως το ιδιαίτερο ύφος του Αύγουστου Κορτώ και η δεξιοτεχνική χρήση που κάνει της γλώσσας, συμμετέχουν κατά πολύ στη θετική εντύπωση που αφήνει το βιβλίο. Συζητώντας κατά τη δεύτερη συνάντηση -και φάση αντίστοιχα της προετοιμασίας μας- και για τα άλλα του έργα, παρατηρήσαμε ότι η σχέση με τη μητέρα αλλά και η ομοφυλοφιλία είναι θέματα που παρεισφρέουν και διαποτίζουν όλα σχεδόν τα βιβλία του, αναφέροντας ενδεικτικά το Δεκαέξι, τις Νεράιδες του Μαν, το Αυτοκτονώντας Ασύστολα.

Οι κουβέντες μας αποτέλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, μαγιά για τη συζήτηση που έγινε όταν μας επισκέφτηκε, το προηγούμενο Σάββατο, χωρίς να αποκλείονται και άλλες ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που του έγιναν από το ακροατήριο. Όπως, ας πούμε, για την εμπειρία του ως μεταφραστής και αν μπαίνει στον πειρασμό -όντας ο ίδιος συγγραφέας- να “βελτιώσει” το προς μετάφραση κείμενο· ή -ερώτηση σχεδόν “υπαρξιακής” σημασίας για τους συγγραφείς- γιατί γράφει. Γράφει, μας είπε, γιατί του αρέσει, πάντα του άρεσε και είναι για κείνον βίωμα. Δεν πιέζεται για να το κάνει, αντίθετα τον ευχαριστεί ιδιαίτερα. Σε αντίθεση με τη διαδικασία της μετάφρασης, που αν και επίσης την απολαμβάνει, την κάνει κυρίως για βιοποριστικούς λόγους.

Εξαιρετικά πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις μας και να αφήσει τη συζήτηση να εξελιχθεί αβίαστα, μας είπε πως προτιμά να κάνει μια μικρή εισαγωγή και να δώσει γρήγορα το λόγο στους παρευρισκόμενους. Καθώς κάποια από τα μέλη της Λέσχης μας όταν διάβαζαν το βιβλίο δεν έτυχε να γνωρίζουν ότι πρόκειται για βιωμένες καταστάσεις και όχι μυθοπλασία, τον ρωτήσαμε αν στη διήγηση συμπεριέλαβε και μυθοπλαστικά στοιχεία. Μας διαβεβαίωσε πως όχι, πρόκειται για καθαρή βιογραφία. Το οποίο δικαιολογεί ίσως και την άλλη απορία που είχαμε, γιατί και με ποιο προσωπικό κόστος αποφάσισε να μιλήσει ανοιχτά για τόσο σοβαρά προσωπικά και οικογενειακά θέματα. Η απάντησή του είχε δύο σκέλη: Είχε μάλλον την ανάγκη να μιλήσει για την ιστορία αυτή, αφού το θέμα της σχέσης με τη μητέρα του ερχόταν και ξαναρχόταν “μεταμφιεσμένο” στα μυθιστορήματά του. Κυρίως όμως ότι πρόκειται για συνειδητή εκ μέρους του απόφαση, ελπίζοντας έτσι να βοηθήσει ανθρώπους που έχουν ζήσει ή ζουν παρόμοιες με αυτόν εμπειρίες να νιώσουν λιγότερο μόνοι.

Ο αυτοβιογραφικός χαρακτήρας του Βιβλίου της Κατερίνας προσανατόλισε το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης σε προσωπικά του θέματα και εμπειρίες. Δεν ήταν λίγες οι φορές που η σοβαρότητα των καταστάσεων που περιέγραφε, προκαλούσε κάποιες στιγμές σιωπής, αλλά δεν ήταν λίγες και εκείνες που το χιούμορ του, έξυπνο και στις σωστές δόσεις, ελάφρυνε την ατμόσφαιρα και χαλάρωνε το ακροατήριό του. Η δε αισιοδοξία του στον τρόπο που αντιμετωπίζει τη ζωή διαπότισε την ατμόσφαιρα και ξεπροβόδισε όλους όσους είμασταν εκεί με χαμόγελα στα χείλη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: